پیشینه و مبانی نظری اعتياد يا وابستگي رفتاري به اينترنت و سلامت روانی
مبانی نظری وپیشینه تحقیق اعتياد يا وابستگي رفتاري به اينترنت و سلامت روانی
سلامت روان :
سلامت و بيماري :
سلامت و بيماري مفاهيميداراي همپوشاني هستند كه در طيفي گسترده قرار دارند . يك طرف طيف را سلامت وضع جسمي ، رواني و اجتماعي مطلوب ، تشكيل ميدهد كه در طول زمان ، متغير است . طرف ديگر ، طيف بيماري قرار دارد كه با علائم بيماري وناتواني توام است . در طول تاريخ بويژه در قرن بيستم ، در مقايسه با گذشته الگوي بيماري تغيير كرده است . نظريه هاي مربوط به جسم ، روندهاي بيماري و وضع رواني ، از هزاران سال پيش به بعد تغيير يافته است . زماني مردم معتقد بودند كه بيماري بوسيله ارواح خبيثه وعوامل مشابه بوجود مي آيند . در بين سالهاي 500 تا 300 پيش از ميلاد مسيح ، فلاسفه يوناني نخستين نظريه را درباره سلامت و بيماري ارائه دادند . آنان سعي كردند توضيح دهند كه بيماري چگونه بوجود مي آيد و اظهار كردند كه جسم و روان موجوديتي جداگانه دارند . در دوران قرون وسطي ، كليسا بر نظريه هاي بيماري ، تاثيري وافر گذاشت و مصرا بر اين عقيده بودند كه دلايلي جادويي درباره بيماري وجود دارد . فلاسفه و دانشمندان ، از قرن هفتم تا بيستم ، زير بناي الگوي زيستي - پزشكي را در بيان مفهوم سلامت و بيماري ، پايه ريزي كردند .
الگوي زيستي - پزشكي بسيار مفيد بوده است و پژوهشگران توانستند به پيشرفتهاي زيادي در اغلب بيماريهاي عفوني نائل آيند . اما اغلب پژوهشگران امروزه به اين نتيجه رسيدهاند كه جنبه هاي فردي بيماران ، سوابق ، روابط اجتماعي ، شيوه زندگي ، شخصيت و فرايندهاي رواني آنان بايد در بيان مفهوم سلامت و بيماري در نظر گرفته شود . در نتيجه ، الگوي زيستي - رواني - اجتماعي به عنوان پيشرفته ترين نظريه ، مورد قبول واقع شده است . در اين الگوي جديد ، سيستمهاي زيستي ، روان شناختي و اجتماعي همواره بر يكديگر تاثير ميگذارند و هر يك در ديگري تغييراتي ايجاد ميكند . ديدگاه فراخناي زندگي نيز با در نظر گرفتن تاثير رشد در سلامت و بيماري ، بعد مهم ديگري به اين الگو افزوده است .
دورنماي پيشگيري از بيماريها :
بنا به گفته متخصصين بهداشت عمومي ، اگر چه علم و فنآوري در درمان بيماريها نقش عمدهاي داشتهاند ، پيشرفتهاي اساسي در بهداشت نه از راه تشخيص ودرمان ، بلكه از راه پيشگيري از بيماريها و ارتقاء سلامت بدست آمدهاند . پيشگيري از بيماريها در سه سطح تعريف ميشود :
1 - پيشگيري اوليه : شامل اقداماتي است كه به منظور پرهيز از بيماري يا جراحت انجام ميگيرد . دو روش نويد بخش براي پيشگيري اوليه وجود دارد . يكي درگير كردن متخصصان حرفه پزشكي و پيرا پزشكي در آموزش ارتقاي سلامت به بيماران ( Levin و همكاران ، 1992 ؛ Radecki ، Branton ، 1992 ) و دوم استفاده از پرسشنامه هايي كه در تشخيص عوامل خطرزا و رفتارهاي غير بهداشتي كه نياز به